Khi thực hiện phân tích mô hình cấu trúc (SEM) bằng phần mềm AMOS và SMARTPLS, các hệ số Path Coefficient, Beta, S.E, t-value, và p-value thường xuyên xuất hiện trong kết quả phân tích. Những hệ số này là chỉ số quan trọng giúp đánh giá mối quan hệ giữa các biến trong mô hình và xác định tính ý nghĩa thống kê của chúng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ giải thích chi tiết về ý nghĩa của các hệ số này và cách đọc kết quả trong AMOS và SMARTPLS.
1. Ý Nghĩa Của Path Coefficient, Beta, S.E, t-value, p-value
1.1 Hệ Số Path Coefficient (Beta – β)
Path Coefficient (hay Beta) là hệ số chuẩn hóa, cho biết độ mạnh và chiều tác động của mối quan hệ giữa các biến tiềm ẩn trong mô hình SEM. Path Coefficient thể hiện sự thay đổi trong biến phụ thuộc khi biến độc lập thay đổi một đơn vị. Nếu giá trị Path Coefficient dương (+), mối quan hệ là thuận chiều, tức là khi biến độc lập tăng, biến phụ thuộc cũng tăng. Nếu giá trị âm (-), mối quan hệ là nghịch chiều.
- Giá trị lớn: Mối quan hệ càng mạnh.
- Giá trị dương (+): Mối quan hệ thuận chiều.
- Giá trị âm (-): Mối quan hệ nghịch chiều.
1.2 Hệ Số Standard Error (S.E)
S.E (Standard Error) là sai số chuẩn của ước lượng hệ số Path Coefficient. S.E càng nhỏ, độ chính xác của ước lượng càng cao, và ngược lại, nếu S.E lớn, ước lượng Path Coefficient sẽ có độ tin cậy thấp hơn.
1.3 Hệ Số t-value
t-value là giá trị thống kê dùng để kiểm tra ý nghĩa thống kê của Path Coefficient. Đây là chỉ số giúp chúng ta xác định mối quan hệ giữa hai biến có ý nghĩa thống kê hay không.
- |t| > 1.96: Mối quan hệ có ý nghĩa thống kê ở mức 5% (p < 0.05).
- |t| > 2.58: Mối quan hệ có ý nghĩa thống kê ở mức 1% (p < 0.01).
- |t| > 3.29: Mối quan hệ có ý nghĩa thống kê ở mức 0.1% (p < 0.001).
1.4 Hệ Số p-value
p-value là xác suất để kiểm định giả thuyết Null, giúp xác định xem mối quan hệ giữa hai biến có ý nghĩa thống kê hay không.
- p-value < 0.05: Bác bỏ giả thuyết Null, mối quan hệ có ý nghĩa thống kê.
- p-value > 0.05: Không bác bỏ giả thuyết Null, không có đủ bằng chứng để kết luận mối quan hệ có ý nghĩa thống kê.
2. Cách Xem Path Coefficient, Beta, S.E, t-value, p-value Trong AMOS và SMARTPLS
2.1 Path Coefficient, Beta, S.E, t-value, p-value Trong AMOS
Trong AMOS, bạn thực hiện phân tích SEM và truy cập vào Output để lấy kết quả từ Estimate > Scalars. Có hai bảng chính bạn sẽ làm việc với là Regression Weights và Standardized Regression Weights.
- Bảng Regression Weights: Cung cấp các giá trị gồm:
- Estimate: Hệ số tác động chưa chuẩn hóa (không phải Path Coefficients).
- S.E (Standard Error): Sai số chuẩn.
- C.R (Criteria Ratio): Hệ số t-value.
- P: p-value.
- Bảng Standardized Regression Weights: Chỉ cung cấp Estimate, đây chính là Path Coefficients (Beta).
Để trình bày các kết quả Path Coefficient, bạn cần kết hợp các cột sau trong bảng Regression Weights và Standardized Regression Weights:
- S.E (Standard Error).
- C.R (t-value).
- P (p-value).
- Estimate (Path Coefficient – Beta).
2.2 Path Coefficient, Beta, S.E, t-value, p-value Trong SMARTPLS
Trong SMARTPLS, bạn thực hiện phân tích Bootstrap và truy cập vào mục Path Coefficients trong cửa sổ Output. Các giá trị được hiển thị trong bảng này bao gồm:
- Original sample: Hệ số tác động chuẩn hóa của dữ liệu gốc.
- Sample mean: Hệ số tác động chuẩn hóa trung bình của tất cả các mẫu từ Bootstrap.
- Standard deviation: Sai số chuẩn (S.E).
- T statistics: Giá trị t-value.
- P values: Giá trị p-value.
Khi trình bày bảng kết quả từ SMARTPLS, bạn sử dụng các cột sau:
- Original sample: Path Coefficient (Beta).
- Standard deviation: S.E.
- T statistics: t-value.
- P values: p-value.
3. Tóm Tắt và Lưu Ý
- Path Coefficient (Beta): Cho biết độ mạnh và chiều của mối quan hệ giữa các biến trong mô hình.
- S.E: Sai số chuẩn của ước lượng Path Coefficient.
- t-value: Kiểm tra ý nghĩa thống kê của Path Coefficient.
- p-value: Kiểm tra xác suất để kiểm định giả thuyết Null về mối quan hệ giữa các biến.
Trong quá trình phân tích SEM bằng AMOS và SMARTPLS, bạn cần chú ý đến các giá trị này để xác định tính chất và ý nghĩa của mối quan hệ giữa các biến trong mô hình. Đặc biệt, p-value giúp bạn kiểm tra tính hợp lệ của mối quan hệ, trong khi t-value và Path Coefficient (Beta) giúp bạn đánh giá mức độ mạnh mẽ và chiều hướng của các tác động.
Nếu bạn cần thêm sự hỗ trợ trong việc hiểu và áp dụng các chỉ số này trong SPSS, AMOS hoặc SMARTPLS, hãy liên hệ với chayspss.com. Chúng tôi luôn sẵn sàng giúp bạn giải quyết các vấn đề phân tích dữ liệu một cách chính xác và hiệu quả.
